تکنولوژی "زیردریایی هسته‌ای" و توانمندی ایران در این عرصه

به گزارش خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران، زیردریایی یک وسیلهٔ نقلیه شناور است که می‌تواند در زیر سطح آب حرکت کرده و به ژرفاهایی برسد که غواصان به آن دسترسی ندارند.

زیردریایی ممکن است هم از نوع غیرنظامی(علمی یا گردشگری) باشد و هم از نوع نظامی. زیردریایی‌های نظامی با زرادخانه‌ای از جنگ‌افزارها، به ویژه اژدر و موشک مسلح شده‌اند.

پیشرفت بزرگ در ساخت زیردریایی‌ها استفاده از انرژی هسته‌ای در این عرصه بود که باعث شد شعاع عمل زیردریایی‌‌ها به‌طور قابل توجهی افزایش پیدا کند.

زیردریایی‌های هسته‌ای با داشتن برق کافی برای ایجاد اکسیژن از الکترولیز آب دریا، دیگر نیازی به بالا آمدن منظم و مکرر به سطح آب ندارند و بنابراین بدون نیاز به سوخت‌گیری، قادرند به طور نامحدود در زیر آب دریا باقی بمانند.

تنها محدودیت تامین تجهیزات مصرفی خدمه همچون مواد غذایی، آب شیرین و لوازم بهداشتی و غیره‌ است.

هرچند انرژی هسته‌ای گران به نظر می‌رسد ولی ارائه و کاربرد آن تنها برای زیردریایی‌های نظامی محفوظ است.

در دوران جنگ سرد، آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی اقدام به ساخت زیردریایی اتمی کردند. این زیر دریایی‌ها توانایی حمل و شلیک موشک‌های بین قاره‌ای با کلاهک هسته‌ای را دارند.

اتلاق نام زیردریایی هسته‌ای، بخاطر داشتن موتور با سوخت هسته‌ای است که این زیر دریایی‌ها را از سوخت‌گیری دوباره بی‌نیاز می‌کند. 

مدل آخر زیردریایی‌ها، از نوع عملیاتی هستند که بعد از جنگ جهانی دوم کمتر ساخته یا از آن بهره برداری شده است.

این زیردریایی‌ها کوچک بوده و بیشتر برای عملیات واکنش سریع در آبهای کم ژرفا بهره‌برداری می‌شوند. 

جالب است که در جنگ جهانی دوم، ژاپن با بهره‌گیری از این گونه زیردریایی به بندر "پرل‌ هاربر"  آمریکا پاتک زد.

یکی از نقاط ضعفی که برای تمام زیردریایی‌های جهان در نظر گرفته می‌شود، سر و صدای زیاد آنها هنگام حرکت در سطح یا زیر آب است، اما در ساخت یکی از مدل‌ها زیردریایی به نام HMS Astute و برای غلبه بر این مشکل، ابتکار عمل جالبی صورت گرفته است.

مهندسان پروژه، فن چند تیغه جت فوق‌العاده بی‌سر و صدایی ساخته‌اند که در ترکیب با لبه‌های چرخان در یک فضای محدود، عملاً صدایی هنگام حرکت تولید نمی‌کنند. 

این موفقیت تا آن حد چشمگیر بوده که صدای تولید شده از این زیردریایی را کمتر از صدای دلفین‌ها عنوان می‌کنند.

راکتور اتمی این زیردریایی، توربین‌های بخار آن را راه انداخته تا نیروی پیش رانش و الکتریسیته مورد نیاز تولید شود. این راکتور که حاصل تلاش مهندسان گروه "رولز رویس" است از هسته سوخت با طول عمر طولانی بهره می‌برد که عملا نیازی به سوخت‌گذاری مجدد و هزینه‌بر ندارد.

مشخصه بارز تمامی زیردریایی‌ها، دکل و پریسکوپی است که روی آن قرار داشته و خدمه با استفاده از آن به بررسی محیط اطراف سطح آب می‌پردازند، اما در زیردریایی HMS Astute به نوعی سنت‌شکنی شده و دیگر خبری از پریسکوپ‌های متداول نیست.

 این بخش از دکل‌های نوری استفاده شده که به دوربین‌های سبک و تصویربردار حرارتی مجهزند تنها در مدت 3 ثانیه فعال شده و می‌توانند چشم‌انداز دقیق و 360 درجه‌ای از محیط اطراف در اختیار خدمه قرار دهند. این قابلیت به فرمانده زیردریایی امکان می‌دهد تا با حداقل خطر ردیابی، به تجزیه و تحلیل وضعیت منطقه بپردازد.

به جز دکل اصلی که برای نصب دوربین‌ها در نظر گرفته شده است، دکل‌های دیگری نیز روی این زیردریایی ساخته شده‌اند که برای تبادلات ماهواره‌ای، راداری و سیستم‌های مسیریابی به کار گرفته می‌شوند.

یکی از نقاط قوت این نوع زیردریایی، بخش سیستم توربین آن است. در این زیردریایی 2 توربین بخار وجود دارد که هر یک 27 هزار و 500 اسب بخار قدرت دارند.

البته در کنار این مجموعه از 2 سیستم مولد جریان متناوب دیزلی، یک موتور ویژه موارد اضطراری و یک سیستم پیش رانش کمکی نیز استفاده شده است تا خدمه زیردریایی در مواقع ضروری، هیچ‌گونه نگرانی درخصوص ساعات پیش روی که عمدتا همراه با ترس و اضطراب است، نداشته باشند. این زیردریایی اتمی فوق مدرن ظرفیت حمل تا 109 نفر را دارد. 

البته این رقم بر مبنای تعداد تختخواب‌های تاشوی مخصوصی است که در آن تعبیه شده است. 98 مورد از این تختخواب‌ها متعلق به خدمه زیردریایی و 11 تختخواب دیگر برای مهمانان آن است. این افراد می‌توانند از 5 حمام و 5 دستشویی برای حفظ پاکیزگی خود استفاده کنند. 

زیردریایی HMS Astute تا سال‌های طولانی به عنوان یک فناوری پیشرفته در اعماق آب‌های آزاد جهان خواهد ماند. عدم نیاز به سوخت‌گذاری مجدد اتمی در تمام 25 سال طول عمر مفید این سیستم‌های زیرآبی، این زیردریایی را به یکی از موفقیت‌های بزرگ در عرصه مهندسی‌های پیچیده تبدیل کرده است.

در ادامه این گزارش با توجه اهمیت و برتری که زیردریایی "آکولا" نسبت به سایر زیردریایی ها دارد بنا داریم تا برخی ویژگی‌های این زیردریایی اشاره شود .

زیردریایی اتمی طرح 971 از زیردریایی‌های نسل سوم هستند و گزینه فولادی زیردریایی های تیتانیومی طرح 945 هستند که به نوبه خود بهترین زیردریایی های چند منظوره اواخر قرن بیستم بشمار می رفتند. این زیردریایی ها برای شکار هر گونه زیردریایی و ناوگان‌های هواپیمابر دشمن بکار می روند.

یکی از ویژگی‌های این زیر دریایی، وجود سیستم موشک انداز D-19 است که زیردریایی را قادر به پرتاب موشک‌های بالستیک R-20 با سوخت جامد و برد 10 هزار کیلومتر می‌کند.

وجه تمایز این گونه زیردریایی‌ها آن است که می توانند حتی چند روز پس از عبور رد زیردریایی های و کشتی ها را شناسایی کنند.

سطح رادارگریزی این زیردریایی ها بسیار بالاست. شاید بی دلیل نباشد که این زیردریایی‌های این طرح (971) در پیمان آتلانتیک شمالی بعنوان "آکولا" (کوسه) نامیده شده اند.

همچنین گفته می شود که برای انجام امور جاسوسی در روسیه مدت‌هاست که زیردریایی‌های ویژه ای ساخته شده که عملا نمی‌توان آنها را رؤیت و رهگیری کرد. 

در حال حاضر کشورهای انگلیس، آمریکا، فرانسه و روسیه دارای زیردریایی‌های هسته ای هستند و به تازگی هند نیز با خرید دو فروند زیردریایی هسته‌ای از روسیه به جمع کشورهای دارای این زیردریایی پیوسته است؛ با توجه به پیشرفت سریع کشورمان در عرصه‌های مختلف علمی، تکنولوژیک و فناوری‌های نوین، ایران اسلامی نیز توانسته وارد عرصه ساخت و تولید انواع زیردریایی شود و به جمع باشگاه دارندگان این تکنولوژی برتر ملحق شود.

ماه پیش بود که انتشار خبر ساخت زیردریایی هسته‌ای توسط ایران، موجی از تبلیغات رسانه‌ای را از سوی غربی‌ها به همراه داشت.

امیر دریادار عباس زمینی، معاون فنی نیروی دریایی ارتش، ماه گذشته در این باره گفته بود که اولین مراحل طراحی و ساخت سامانه‌های رانش زیردریایی‌های اتمی در ایران انجام گرفته است.

جدا از اینکه اعلام این خبر می‌تواند مستقیما پاسخی به تحریم‌های اخیر اروپا و آمریکا علیه ایران باشد، نشان‌دهنده آن است که ایران تصمیم گرفته روند پاسخ دهی فنی به تحریم‌های غرب را با قاطعیت پیگیری کند از سوی دیگر، اخیرا طرحی از سوی مجلس شورای اسلامی تهیه شده که در صورت تصویب نهایی آن دولت موظف می‌شود که کشتی‌های نفتکش کشور را برای استفاده از سوخت هسته‌ای تجهیز کند تا در جریان ماموریت‌های خود مجبور به پهلو‌گیری جهت سوختگیری نباشند.

در پایان می‌توان گفت که با توجه به اینکه متخصصان توانمند ایرانی در اوج تحریم‌های غرب علیه کشورمان، موفق به طراحی و ساخت ناوشکن پیشرفته و کاملاً بومی "جماران" شده اند می‌توان گفت که ساخت زیردریایی هسته‌ای توسط جمهوری اسلامی ایران، دور از دسترس نخواهد بود.

گردآوری از : احسان آریا

منبع:سایت باشگاه خبرنگاران