به گزارش خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران ، تقسیمبندیهای مختلفی در مورد کشتیها وجود دارد و در یک تقسیمبندی کشتیها به دو دسته کشتیهای نظامی و غیرنظامی(بازرگانی)تقسیم میشوند.
کشتیهای بازرگانی نیز به سه دسته عمده تقسیم میشوند: کشتیهای حامل کالای عمومی(General Cargo Ships)،کشتیهای حامل کالای فله(Bulk Carrier Ships) و کشتیهای مسافری(Passenger Ships).
کشتیهای نظامی نیز دستهبندیهای مختلفی دارند که البته اغلب به آنها "ناو" گفته میشود.
ناو یک نوع کشتی جنگی بزرگ است که به صورت عمده از اواخر سدهٔ نوزدهم تا پایان جنگ سرد کاربرد داشت.
همچنین از دیدگاه تاریخی، ناو به شناورهای کوچکی گفته میشد که میتوانست بدون وابستگی به یک ناوگان ماموریتهای خود را نظیر شبیخون زدن به کشتیهای تجاری دشمن انجام دهد.
از سایر انواع کشتیها میتوان به کشتیهای نفتکش اشاره کرد که مخصوص حمل نفت خام هستند و برای حمل مشتقات نفت خام مانند بنزین، گازوئیل و نفت سفید مورد استفاده قرار می گیرد.
نفتکشها دارای ظرفیتهای مختلف هستند که بزرگترین آنها با عنوان( VLCC ( Very Large Crude Carrier که بین 200 هزار تا 300 هزار تن و ( ULCC ( Ultra Large Crude Carrier بیش از 300 هزار تن ظرفیت دارند.
نفتکشها مانند انواع دیگر کشتیها مخزنهای متعددی دارند که توسط پمپهای مخصوص تخلیه و بارگیری میشوند.
گفتنی است که کشورهای آمریکا و روسی از جمله کشورهای معدودی هستند که کشتیهایی با سوخت هستهای دارند.
در ادامه این گزارش سعی بر آن است توانایی ایران در دستیابی به کشتیهای نفتکش با سوخت هستهای را مورد ارزیابی قرار دهیم.
تقریبا ماه گذشته از مجلس شورای اسلامی خبری رسید مبنی بر اینکه کمیسیون صنایع مجلس طرحی را در دست تهیه دارد که اگر به صحن علنی مجلس آمده و به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی برسد، دولت مکلف میشود تا ضمن نوسازی تجهیزات کشتیهای ایران، برای آنها سوخت نوین، یعنی سوخت هسته ای تامین کند.
انتشار خبر تهیه چنین طرحی با بازتاب بسیار زیادی در جهان مواجه شد، چرا که فعالیتهای هستهای ایران به یکی از چالشهای اصلی ایران و غرب تبدیل شده است و تحریمهایی که آمریکا و متحدان اروپاییاش علیه تهران اعمال میکنند، به همین خاطر است.
آنچه نظر غربیها را به این خبر جلب کرد نه تاکید کمیسیون مجلس شورای اسلامی به نوآوری در ناوگان کشتیرانی ایران، بلکه ضرورت تامین سوخت هستهای برای کشتیهایی است که در صورت تصویب این طرح، نوسازی میشوند.
میزان غنای سوخت هستهای مورد نیاز برای پیشرانههای هستهای دریایی و بسته به نوع ناوگان و رآکتوری که در آن به کار رفته است، متفاوت خواهد بود.
محمد بیاتیان یکی از نمایندگان مجلس ایران اعلام کرده بود که تحریمها ایران را مجبور کرده است که از سوخت مختلف برای نفتکشها و دیگر کشتیهای بزرگ خود استفاده کند تا از نیاز کشتیها به سوختگیری در خلال یک سفر دریایی جلوگیری شود.
اما با گذشت سه هفته از این خبر، این بار مهرداد بذرپاش نماینده اصولگرای مجلس ، با اعلام خبر تدوین طرحی در مجلس برای طراحی و ساخت موتور کشتی و ناو با سوخت اتمی گفته بود: برای اینکه این فناوری و تکنولوژی را در حوزه موتورهای کشتیها داشته باشیم که بتوانند مسافت طولانی را بدون سوختگیری مجدد طی کنند، باید از فناوری جدید سوختی بهره ببریم تا نفتکشها نیز آسیب کمتری ببینند.
بذرپاش بیان کرده بود: در این صورت ناوها و کشتیها نیازمند پهلوگیری مجدد نبوده و دیگر نیازی به درخواست سوخت از سایر کشورهایی که شاید به دلایل سیاسی امتناع کنند نیست.
منظور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس از فناوری جدید، بی شک همان سوخت هسته ای است.
در پی اظهارات بذرپاش، ابوالقاسم جراره، دیگر عضو کمیسیون صنایعومعادن مجلس در پاسخ به سوالی که سوخت هستهای برای به حرکت درآمدن کشتی نیازمند غنیسازی اورانیوم تا چند درصد است، گفته بود: قطعا این سوخت بالای 25 درصد است؛ یعنی چیزی حدود 50 و 60 درصد خواهد بود.
اما در این خصوص سیدرضا تقوی، رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور، روز شنبه هفته گذشته در شورای اداری خراسان شمالی تصریح کرده بود: اگر نظام جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدهای دشمنان، ذرهای نرمش از خود نشان دهد، باید چرخه سوخت هستهای را از حرکت بازدارد.
اکنون نظام جمهوری اسلامی ایران به تولید سوخت 20 درصد(اورانیوم غنی شده 20 درصد) دست یافته است، اما اگر آنها بخواهند در برابر نظام ایران ایستادگی کنند، ما این رقم را به 56 درصد ارتقا میدهیم.
اگرچه تاکنون طرح «ساخت موتور کشتی و ناو با سوخت اتمی» به مجلس شورای اسلامی ارائه نشده است، اما فریدون عباسی رییس سازمان انرژی اتمی نیز اخیرا در گفتگو با خبرنگاران به این موضوع واکنش نشان داد و به برخی جزئیات فنی این مساله پرداخت.
رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه برگزاری مراسم سالگرد ترور شهید رضایینژاد گفت: در این باره که نمایندگان مجلس صریحا طرح تامین سوخت هستهای برای کشتیها را ارائه کرده باشند، نشنیدهام. اما ذکر شده بود پیشرانههایی را که بتوانند بدون نیاز به سوختگیری در مسیرهای طولانی حرکت کنند، داشته باشیم و این بیشتر برای جلوگیری و مقابله با تحریمهای آتی است که میخواهند مانع ناوگان دریایی ما شوند. یکی از مسائلی که میتواند تامین کننده سوخت اینگونه پیشرانهها باشد سوخت هستهای است، یعنی رآکتورهای هستهای به جای موتور در این پیشرانهها قرار میگیرند.
معاون رئیسجمهور پیش از این گفته بود: اگر لازم باشد و دولت در این زمینه تصمیمگیری کند و خواست مردم هم باشد، ما مشکلی نداریم که بخواهیم دنبال چنین فناوری و سیستمی برویم.
بر اساس گزارشهای مستند منتشر شده از سوی مراجع علمی، تولید سوخت زیردریاییها یا کشتیهای هستهای نیازمند غنیسازی اورانیوم با غنای 90 درصد است ولی با این وجود، متخصصان فنی در تهران میگویند برای همه اقسام زیردریایی هستهای نیازی به سوخت 90 درصد نیست و سوخت 52 تا 57 درصد نیز کفایت میکند.
عباسی در پاسخ به اینکه سوخت هستهای پیشرانهها و زیردریاییها با غنای بالا در حدود 90 درصد است، گفته بود: لزوما سوخت این پیشرانهها بالای 20 درصد نیست راکتورهایی وجود دارد که با غنای 3/5 تا 5 در شناورهای دریایی استفاده شدهاند اما این مقدار غنا راکتور را بزرگ میکند اما اگر منظور از سوخت هستهای در زیردریاییها باشد، برای طراحی موتورهایی که نخواهد تعمیر و یا باز شوند به اورانیوم بالا در این زیردریاییها برای حرکت نیاز است.
در ادامه این گزارش میتوان گفت آن چیزی که به نظر محتمل میرسد تولید سوخت برای زیردریاییها و کشتیها مستلزم بالاتر رفتن سطح غنیسازی از 20 درصد است اما توجه به این نکته بسیار مهم است که این امری کاملا صلحآمیز است و ایران طبق قوانین ان. پی. تی حق دارد اورانیوم را تا هر سطحی که لازم بداند برای مصارف صلحآمیز غنیسازی کند.
جدا از اینکه اعلام این خبر میتواند مستقیما پاسخی به تحریمهای اخیر اروپا و آمریکا علیه ایران باشد، نشاندهنده آن است که ایران تصمیم گرفته روند پاسخدهی فنی به تحریمهای غرب را با قاطعیت پیگیری کند.
با توجه به اینکه متخصصان توانمند ایرانی در اوج تحریمهای غرب موفق به ساخت ناوشکن جماران شدهاند بنابراین ساخت کشتیهای نفتکش با سوخت هستهای نیز دور از دسترس نیز نیست.
البته شایان ذکر است که در هفته گذشته نیز خبری موفقیتآمیز مبنی بر اینکه ایران به جمع کشورهای تولیدکننده نفتکشهای غولپیکر پیوسته است به گوش رسید.
در این گزارش آمده است که با به آباندازی نخستین کشتی افراماکس سفارش کشور ونزوئلا در جزیره صنعتی صدرای بوشهر، ایران به جمع کشورهای تولیدکننده نفتکشهای غولپیکر پیوست.
از این رو در پایان میتوان گفت غربیها مسئول تبعات اعمال تحریمهای نفتی علیه ایران خواهد بود و قطعا گروه 5+1 که تا به امروز حتی حاضر به تمکین در برابر حق مسلم کشورمان در غنیسازی 20 درصد نیز نبوده است حال باید نظارهگر دستیابی کشورمان به سوخت با غنای مورد نیاز نفکشهای هستهای باشد.
گزارش از : احسان آریا
منبع:سایت باشگاه خبرنگاران